Stofexplosie en brand. Enkele feiten.

50 Stofexplosies per jaar

Deze week werd Veghel opgeschrikt door een explosie. Klinkt ernstig.

In Nederland komt gemiddeld één keer per week een stofexplosie bij een bedrijf voor. Sommige explosies zijn zeer hevig en met catastrofale gevolgen. Stofontploffingen gaan vaak gepaard met brand. De brand kan de inleiding zijn voor de ontploffing of andersom. In Nederland doen zich zo’n 20 keer per jaar stofexplosies voor waarbij gewonden vallen. Bron: Interpolis.

Ontwikkeling van een stofexplosie (snelle brandontwikkeling)

Een stofexplosie onderscheidt zich van een gasexplosie door het optreden van een secundaire explosie. In eerste instantie zal door een luchtstroom stof opdwarrelen, op een gegeven moment zal het stof zodanig vermengd zijn met lucht dat een explosieve verhouding ontstaat. Er is dan slechts een ontstekingstemperatuur nodig om de stofwolk te laten ontbranden. De kleine stofdeeltjes hebben gezamenlijk een groot contactoppervlak met zuurstof (uit de lucht). Hierdoor zal een snelle ontbranding ontstaan. De primaire explosie. De ontstekingsbron kan zijn; broei in het materiaal of statische ontlading. Simplistische vergelijking: een “spijker” brand niet, maar “staalwol” wel. Brand is een snelle oxidatie. Explosie is een snelle verbranding.

De snelle verbranding, primaire explosie, veroorzaakt een luchtdrukgolf, waardoor er nog meer stof  vermengd wordt met lucht. Een tweede, veel zwaardere, secundaire, explosie, treedt op. Zo kan een stofexplosie door een heel gebied trekken. Met verwoestend effect. Zie hieronder een foto van een geëxplodeerde suikerfabriek.

Kun je een explosie voorkomen ?

• Door het aarden van apparatuur reduceer je de kans op vonken door statische ontlading.
• Pas explosieveilige elektrische apparatuur toe volgens die voldoet aan de ATEX regels.
• Zorg dat opslag- en transportsystemen drukvast zijn gebouwd.
• Pas explosie-drukontlasting middels drukontlastluiken toe. Hierdoor verplaatst de explosie zich in 1 richting.
• Voorkom stofophoping op plaatsen waar je de omgeving niet kunt beheersen.
• Explosieonderdrukking kunt u realiseren door inert gas te injecteren na constatering van een vonk of vlam. Daarvoor is een hele snelle detectie, vonkdetectie en een directe blussturing nodig.
  Ik heb nog goede herinneringen aan de bouw van zo’n installatie. Technologie van de bovenste plank.

Explosiebeheersing, Snelle brandbeheersing, een vak apart.